Deze zomer kampt men wereldwijd met de gevolgen van El Niño. Warmte en droogte kan omslaan in korte maar krachtige neerslag. We wachten de buien binnen af en hopen snel op beter weer. Als gebouweigenaar en/of VVE vindt u het vanzelfsprekend dat het dak beschermd is tegen de elementen. Maar hebt u weleens stilgestaan bij waterhuishouding van het dak en het mogelijk ontstaan van wateraccumulatie? Een optimaal werkend dakafvoer en onderhoud begint bij valbeveiliging.
Afschot en dakafvoer
Een plat dak is nooit echt plat, maar heeft een lichte helling; ook wel afschot genoemd. Dit zorgt ervoor dat het hemelwater altijd naar het laagste punt stroomt. Vanzelfsprekend is dit de meest efficiënte plek voor de dakafvoer en noodafvoer, maar ook een locatie met risico op wateraccumulatie. Een verstopte dakafvoer is hier vaak de oorzaak van. Ook kan de afvoer geblokkeerd worden, denk aan mos aanslag, opgehoopte herfstbladeren of het restafval van die ene onderhoudsmonteur. Dit alles kan de waterhuishouding ernstig ontregelen).
Een plat dak met een goede afschot is een dak zonder plasvorming. Echter, vanuit de praktijksituatie is enige plasvorming toelaatbaar. De Dakbedekkingsbranche zegt het volgende:
“Voor platte daken geldt dat voldoende afschot in het dakvlak aanwezig moet zijn in de richting van de hemelwaterafvoeren, zodanig dat plasvorming wordt voorkomen. Als keuringscriterium geldt dat een hoeveelheid water op het dak (direct na regen) van maximaal 5% van het dakoppervlak toelaatbaar is, mits deze hoeveelheid verdeeld is over meerdere plassen. De diepte van deze plassen mogen daarbij maximaal 5 mm zijn.”
Wat is ‘Wateraccumulatie’?
Wateraccumulatie is een ophoping van regen- of smeltwater. Een verstopte afvoer blokkeert het afvloeien van water waardoor plasvorming ontstaat. Met de daarop volgende buien worden deze plassen groter en ontstaat een extra belasting op het dak. Deze gewichtstoename zorgt ervoor dat de afschot stagneert en er nog meer water achterblijft.
De cyclus van ophoping en doorbuiging zorgt ervoor dat het dak na verloop van tijd niet langer tegen deze belasting bestand is. Dit kan leiden tot scheuren, lekkages en zelfs structurele schade aan het gebouw. Dit zijn alarmerende voorboden dat het dak zijn draagkracht verliest en bij een volgende regenbui kan bezwijken.
Vooral lichte platte dakconstructies (stalen dakplaten ondersteund door een staalconstructie) kunnen gevoelig zijn voor ongewenste wateraccumulatie. Deze lichte dakconstructies worden vooral bij bedrijfsgebouwen en distributiecentra toegepast. Ook veel gebouwen met een publieksfunctie, zoals zwembaden, sporthallen en warenhuizen, hebben dit soort daken. Volgens de statistieken storten er in ons land gemiddeld 15 à 20 daken per jaar in na hevige regenval. (Bron: Dakweb)
Dakschade als gevolg van wateraccumulatie
Op 6 augustus 2023 zorgde een stortbui ervoor dat een pand in Enschede grotendeels instortte. Het gebouw bezweek onder de druk van de hoosbuien. Het werd deels gestabiliseerd en aan de eigenaar overgedragen. In de afgelopen 24 uur viel er zo’n 31,3 mm neerslag.
Wateraccumulatie in de praktijk
Diverse factoren kunnen het ontstaan van accumulatie in gang zetten. Vaak begint het met een verstopte dakafvoer:
Als er geen problemen zijn zal al het water het dak via de afvoer verlaten
Bij een verstopping kan een noodafvoer tijdelijk een grote hoeveelheid afvoeren. De verstopping moet wel worden opgelost.
Als de verstopping niet wordt verholpen en de hoeveelheid water blijft toenemen, kan het dak gaan vervormen. Hiermee blijft het waterpeil weliswaar gelijk maar wordt het dak dieper.
De toenemende watermassa wordt te zwaar. Het dak krijgt moeite, verliest draagkracht en kan instorten met alle gevolgen van dien.
Aangezien het dak geen alledaagse locatie is om op te begeven, is het dus belangrijk te weten welke hoeveelheid water er gemiddeld blijft staan. Dit kunt u zelf doen (mits veilig) of u schakelt een dakspecialist in die een inspectie kan uitvoeren.
Heeft u geen valbeveiliging tot uw beschikking? Volg deze 5 stappen:
Ookal lijkt het een eenvoudige klus om die ene afvoer te verhelpen, valgevaar ligt altijd op de loer, Zeker als de afvoer zich bij de dakrand bevindt. Valbeveiliging is dus eigenlijk noodzakelijk. Beschikt u niet over valbeveiliging en staat het dak niet blank? Dan kunnen dit relevante aspecten zijn om in de toekomst veilig het dak te betreden om verstopte afvoeren te verhelpen: een goed werkende dakafvoer begint immers bij valbeveiliging.
1. Laat het dak inspecteren
Voordat er valbeveiliging word geïnstalleerd, is het essentieel om het dak grondig te inspecteren. Een dakspecialist controleert de staat van het dak, de constructie en of er kans is op wateraccumulatie. Als er problemen zijn met de dakconstructie, zoals doorbuiging, moeten deze eerst worden aangepakt voordat de valbeveiliging wordt geïnstalleerd. Een dakinspectie biedt ook informatie over het materiaal waaruit het dak bestaat. Met al deze informatie kan de juiste valbeveiliging worden aangemeten. AllRisk werkt projectmatig met dakspecialisten.
2. Doe een Risico Inventarisatie & Evaluatie
Om veilig werk op hoogte mogelijk te maken, is meer nodig dan valbeveiliging installeren alleen. Zorgvuldige voorbereiding en nauwkeurige maatregelen worden bereikt met het inventariseren en evalueren van risico’s (RI&E). Alle bevindingen worden vastgelegd in een uitgebreid rapport: het RI&E plan. Dit beschrijft onder andere welke voorzieningen en maatregelen getroffen moeten worden om de risico’s tegen te gaan. AllRisk kan een RI&E voor u opmaken.
3. Laat u adviseren over valbeveiliging
De uitkomst van de RI&E kan bepalen wat er nodig is om het dak valveilig te maken. De veiligheidsgradatie bepaald of er training nodig is.
4. Trainen op gebruik
Voor de meeste valbeveiliging systemen is een training is vereist. Het volgen van een training geeft vertrouwen en bewustwordeing over de gevaren van risico’s van werk op hoogte.
5. Pleeg periodieke onderhoud
Valbeveiligingssystemen en PBM zijn onderhevig aan keuring en inspectie. Dit dient te zorgen dat het materiaal goed functioneert en optimaal beschermt tegen een val van hoogte. Verouderde of beschadigde valbeveiliging kan zijn doeltreffendheid verliezen en zijn dan ook gevaarlijk. Een jaarlijkse inspectie is vrijwel normaal.
Infographic
Download de infographic en lees welke kenmerken een gebouw toont als het dak ongemerkt vol staat. En wat je kan doen om toekomstige vorming van wateraccumulatie tegen te gaan.
AllRisk helpt u graag verder met beveiligen van uw dak
Heeft u vragen over onze valbeveiliging of wilt u weten wat de beste oplossing is voor uw pand? Neem dan contact op met één van onze valbeveiliging experts. Zij kunnen u alles vertellen over de juiste valbeveiliging oplossing specifiek voor uw situatie. Bel voor meer informatie 0183 – 56 85 55 of vul het contactformulier in.