Valbeveiliging of gebiedsbegrenzing?
Er zijn twee manieren om individuele gebruikers te beschermen bij werk op hoogte: valbeveiliging en gebiedsbegrenzing (ook wel ‘restraint werken’). Het doel van deze post is om het verschil duidelijk te maken, en om de overwegingen die men moet maken bij de keuze tussen deze systemen op een rijtje te zetten.
De basis: PBM
In beide gevallen draagt een gebruiker een veiligheidsharnas dat met een vanglijn verbonden is aan het valbeveiligingssysteem. Men kan zich bijvoorbeeld aan een horizontale leeflijn of aan een los ankerpunt bevestigen.
Beide systemen vereisen voldoende gebruikerskennis (die verworven kan worden door middel van training) en goedgekeurde Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s).
Het verschil tussen valbeveiliging en gebiedsbegrenzing
Het verschil is als volgt: een valbeveiligingssysteem op een gebouw beschermt gebruikers bij een val, terwijl een gebiedsbegrenzingssysteem voorkomt dat gebruikers überhaupt op een plek kunnen komen vanwaar ze zouden kunnen vallen.
Die laatste optie heeft natuurlijk de voorkeur vanuit een veiligheidsperspectief. Toch zijn er diverse scenario’s te bedenken waarbij positioneren geen optie is .
Vlnr: een valbeveiligingssyteem, gebiedsbegrenzing met een verstelbare vanglijn, gebiedsbegrenzing met een vaste vanglijn.
Gebiedsbegrenzing (ook wel ‘restraint werken’)
Bij gebiedsbegrenzing voorkomt de lengte van de vanglijn dat gebruikers over de dakrand kunnen vallen. De veiligste manier om dit te bereiken, is door het gebruik van een vanglijn met een vaste lengte. In dit geval is de lengte van de vanglijn gebaseerd op de afstand tussen het aanhaakpunt en de dakrand.
Echter, in situaties waarbij de afstand tot de dakrand altijd anders is, is het praktischer om een verstelbare vanglijn te gebruiken. In dat geval stelt een gebruiker de vanglijn handmatig in op de gewenste lengte. Dit brengt natuurlijk wel een risico op verkeerd gebruik met zich mee. Om dit risico op te vangen, wordt een verstelbare vanglijn vaak uitgerust met een geïntegreerde valdemper.
Valbeveiligingssysteem
Een valbeveiligingssyteem limiteert de beweging van een gebruiker niet, maar beperkt de consequenties van een val: het systeem stopt de val voordat een gebruiker de grond raakt. Dit systeem wordt vaak gebruikt voor werkzaamheden die dichtbij de dakrand plaatsvinden.
Met een valbeveiligingssyteem is er extra uitrusting nodig om de krachten die vrijkomen bij een val op te vangen. Ten eerste moet de schok op het lichaam van de gebruiker geabsorbeerd worden, door een geïntegreerde valdemper in de vanglijn of door een automatisch valstopapparaat. Ten tweede kan het nodig zijn om componenten te gebruiken die het dakoppervlak beschermen – als iemand valt, kunnen de kracht die vrijkomen schade aanrichten op de punten waar het systeem verankerd is.
Bewegingsvrijheid
Gebiedsbegrenzing heeft altijd voorrang boven valbeveiliging: wettelijk gezien mag er alleen valbeveiliging worden toepast wanneer er niets anders mogelijk is. Andere factoren die ook een rol spelen zijn de frequentie en duur van de werkzaamheden.
Maar er zal altijd eerst naar een bronaanpak gekeken moeten worden en als dat niet kan, naar een collectieve oplossing gezocht moeten worden. Wanneer dit aantoonbaar niet mogelijk is, dan mag men PBM’s toepassen om in eerste instantie te positioneren.
Wilt u meer weten over de meest geschikte valbeveiligingsoplossing voor een bepaald dak, neemt u dan contact op met AllRisk. Of vraag één van onze brochures aan.