Wie is verantwoordelijk voor veilig werken op een schooldak?
Op 1 januari 2015 werden de budgetten voor het (buiten)onderhoud van schoolgebouwen in het primair onderwijs overgedragen van de lokale gemeenten naar de schoolbesturen. Dit betekende voor schoolbesturen dat zij, in het geheel, verantwoordelijk werden voor het onderhoud van het schoolgebouw.
Schoolbesturen vervullen daarmee de rol als opdrachtgever en moeten onderhoudsactiviteiten coördineren. Deze onderhoudsactiviteiten omvatten ook de werkzaamheden op en aan het dak, zoals periodiek onderhoud aan airco units, het schoonmaken van dakgoten en (kleine) reparaties aan het dakoppervlak. Eén aspect van deze werkzaamheden dat van groot belang is, maar vaak niet helemaal wordt begrepen of wordt vergeten is de verantwoordelijkheid omtrent het veilig werken op hoogte.
Groendaken en zonnepanelen
De laatste jaren zien we een explosieve groei in de installatie van zonnepanelen en aanleg van groendaken op schoolgebouwen. Een positieve ontwikkeling als het gaat om duurzaamheid en het creëren van een groene leer- een leefomgeving.
Groendaken en zonnepanelen behoeven onderhoud, dat is een feit. Logischerwijs moet er dan op het dak worden gewerkt. Waar schoolbesturen over het algemeen echter niet van op de hoogte zijn, is de wet- en regelgeving omtrent het veilig werken op hoogte.
Welke maatregelen zijn nodig voor veilig werken op hoogte?
Gebouweigenaren, werkgevers en werknemers zijn er samen verantwoordelijk voor dat er veilig kan worden gewerkt op een dak. De Nederlandse wet schrijft voor dat er bij werken op hoogte sprake is van valgevaar en er dus maatregelen vereist zijn. Vanaf een werkhoogte van 2,50 meter dient er veilig gewerkt te kunnen worden in de onveilige zone van het dak (0 tot 4 meter van de dakrand).
Dit houdt in dat er, bij voorkeur, een permanente of tijdelijke (collectieve) voorziening moet worden geplaatst die het valgevaar uitsluit. Als de werkzaamheden incidenteel zijn (zoals onderhoud aan technische installaties op het dak) volstaat individuele valbescherming. Denk hierbij bijvoorbeeld aan losse ankerpunten of een horizontaal leeflijnsysteem. Mocht de werkplek zich op meer dan 4 meter van de dakrand bevinden, is een zichtbare markering van het werkgebied voldoende.
Wie is verantwoordelijk?
Voor schoolbesturen is het belangrijk om te weten wanneer de verantwoordelijkheid omtrent veilig werken op hoogte bij hen ligt. We leggen hieronder twee verschillende situaties uit waarbij iemand op het schooldak moet werken:
- Werkzaamheden door eigen werknemer
Een schoolbestuur kan opdracht geven aan een eigen medewerker, bijvoorbeeld een conciërge, om algemene onderhoudsactiviteiten uit te voeren, zoals bijvoorbeeld het verwijderen van bladeren uit de dakgoot.
Volgens de Arbowet is de werkgever (de school) verantwoordelijk voor veilige arbeidsomstandigheden voor de werknemer. Bij werken op hoogte, en dus met valgevaar, kan een veilige werkplek worden gecreëerd door het plaatsen van tijdelijke dakrandbeveiliging of door het gebruik van de reeds aanwezige individuele valbeveiliging.
- Werkzaamheden door externe partij
Indien er een externe partij wordt ingehuurd om werkzaamheden op het dak te verrichten, is in eerste instantie de opdrachtnemer verantwoordelijk voor veilige arbeidsomstandigheden. In dit geval zijn zij namelijk de werkgever, zoals beschreven bij punt 1.
Dit wil echter niet zeggen dat de opdrachtgever (de school) geen enkele verantwoordelijkheid meer draagt:
De Woningwet stelt namelijk dat de gebouweigenaar (of degene die daartoe bevoegd is, zoals een bestuur) zorgplicht heeft en verantwoordelijk is voor het treffen van voorzieningen die de veiligheid van anderen garanderen.
In de Arbowet staat tevens dat de gebouweigenaar verantwoordelijk is voor alle zaken op, om of aan het gebouw en dient in deze de uitvoerende (externe) partij op de hoogte te stellen van risico’s en gevaren die op kunnen treden tijdens de werkzaamheden. Zoals het mogelijke valgevaar bij werken op een dak.
Mocht blijken dat de gebouweigenaar zijn verantwoordelijkheden niet is nagekomen en/of nalatig is geweest, kan deze aansprakelijk worden gesteld als blijkt dat hierdoor schade of letsel aan derden is ontstaan (door een bedrijfsongeval).
- Concluderend
Voor schoolbesturen is het belangrijk om te weten dat ongeacht wie er het dak op gaat, eigen medewerkers of een externe partij, de verantwoordelijkheid bij hen ligt als er iemand gewond raakt na een val en er blijkt dat er niet voldoende veiligheidsmaatregelen zijn genomen. Daarom dient altijd te worden overwogen om het dak van een schoolgebouw te voorzien van valbeveiliging en eventueel ingehuurde partijen actief te wijzen op de risico’s en valgevaren en het gebruik van valbeveiliging als zij het dak op gaan.
AllRisk valbeveiliging neemt alle zorg uit handen
Als dé specialist in veilig werken op hoogte kan AllRisk valbeveiliging volledig adviseren en faciliteren als het gaat om het ontwerp en de plaatsing van een tijdelijk of permanent valbeveiligingssysteem. Ook het wettelijk verplichte onderhoud, in de vorm van keuring en inspectie, kunt u aan ons overlaten.
Onze experts zijn volledig op de hoogte van de meest actuele wet- en regelgeving en kunnen een advies op maat uitbrengen om veilig werken op hoogte mogelijk te maken. Geen enkel dak is immers hetzelfde.
Benieuwd naar welke valbeveiligingsoplossing nodig is om veilig werken op het dak van uw schoolgebouw te faciliteren en te voldoen aan alle veiligheidseisen? Stuur ons een daktekening van het gebouw en onze experts adviseren u in wat de best passende oplossing is!
