De 3 grootste oorzaken van een val van hoogte
In onze blogreeks over vallen van hoogte belichten we verschillende aspecten van een valincident. Zo beantwoordden we in het vorige blog de vraag: waar gebeuren de meeste valongelukken? In dit artikel gaan we in op de oorzaken van het vallen van hoogte.
Materiaal en mens veroorzaken valongelukken
Ook voor dit blog bekeken we het ‘Arbeidsongevallenrapport’ van het SZW. Uit de afgeronde ongevalsonderzoeken blijkt dat een val van hoogte soms meerdere oorzaken kan hebben. Er zijn echter drie oorzaken die de meeste vallen tot gevolg hebben.
De meest gevaarlijke situatie ontstaat wanneer de randbeveiliging faalt; dit is in bijna de helft van de ongelukken de oorzaak van de val. Falende valbeveiliging is oorzaak nummer twee, met maar liefst dertig procent van het totaal.
Niet alleen het materiaal, ook de werknemers zelf veroorzaken ongevallen: bij 29% van de incidenten is een ontoereikende vaardigheid van het slachtoffer de oorzaak.
Verder zijn een te zware belasting van het oppervlak (22%), een slechte conditie van het dak (15%) of ontoereikende bedrijfshulpverlening (2%) oorzaken die leiden tot een val.
Wat ging er dan mis?
Bovenstaande cijfers geven je inzicht in de oorzaken van de ongevallen van hoogte. Maar wat houdt bijvoorbeeld ‘falende randbeveiliging’ eigenlijk in? Wat ging er mis waardoor het ongeluk plaatsvond? We gaan wat dieper in op de valongelukken en beantwoorden deze vragen voor de drie grootste oorzaken van een val van hoogte.
- Oorzaken van een val door falende randbeveiliging
Bij randbeveiliging kun je denken aan de aanwezigheid van vaste hekwerken langs de dakrand, maar ook netten, tijdelijke hekwerken, zoals bijvoorbeeld van hout, vallen hieronder.
Van alle valongelukken die werden gekenmerkt met de oorzaak ‘falende randbeveiliging’, is deze in 71% van de gevallen niet verschaft. Dat betekent dat de barrière ontbreekt, niet goed is ontworpen of niet voldoende of niet gemakkelijk beschikbaar is.
Ook wanneer er wel randbeveiliging aanwezig was, bleef men niet veilig: het (onjuiste) gebruik ervan en nalatig onderhoud zorgden voor ongevallen (resp. 9% en 13%). Door randbeveiliging tijdig en periodiek te controleren, kunnen kapotte onderdelen worden verholpen en is de kans op een val kleiner. - Oorzaken van een val door falende valbeveiliging
Van alle ongevallen waarbij de oorzaak ‘falende valbeveiliging’ was, werd bij 53% geregistreerd dat deze niet was verschaft. Het gaat hier om mobiele valbeveiliging, ook wel Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s) genoemd. Maar alleen de aanwezigheid van mobiele valbeveiliging is niet genoeg, het materiaal moet ook correct gebruikt worden. Dat dit niet altijd gebeurd blijkt uit de cijfers: maar liefst een derde van de ongelukken werd veroorzaakt door de onjuiste toepassing. Het belang van training en kennis over valbeveiliging is daarmee onderstreept.
Tot slot speelt ook bij mobiele valbeveiliging het (nalaten van) onderhoud een belangrijke rol, dit was bij vijftien procent de oorzaak van de val. Door mobiele valbeveiliging jaarlijks te inspecteren en te keuren, worden mankementen zoals scheuren van de naden of niet goed werkende sluitingen tijdig ontdekt. Ook permanente valbeveiligingssystemen zoals leeflijnen en ankerpunten, dienen periodiek onderhouden en gekeurd te worden zodat falen ervan, geen oorzaak kan zijn van een val. - Oorzaken van een val door ontoereikende vaardigheden
In de top drie veroorzakers van valongevallen staat de “ontoereikende vaardigheden van de slachtoffers” op nummer drie. Wat houdt dat in? De meeste ongelukken gebeuren door uitglijden, struikelen of aanstoten. Deze in de eerste instantie onschuldig klinkende missers hebben een aandeel van maar liefst 44%. Nog eens een vierde van de ongevallen wordt veroorzaakt door activiteiten die de balans beïnvloeden. Wie zich hiervan bewust is, werkt voorzichtiger. Ook het aanduiden van gevaarlijke plekken met een signaal (denk aan een waarschuwing voor gladheid) draagt bij aan de veiligheid.Met dit inzicht in de oorzaken van een val van hoogte hopen we bij te dragen aan de bewustwording voor veilig werken op hoogte. Veilig werken klinkt logisch, dit artikel leert echter dat een groot deel van de valongevallen eenvoudig voorkomen had kunnen worden. Het verschaffen van valbeveiliging en het volgen van een training kan een hoop ellende voorkomen. Welke gevolgen precies ontstaan door een val, beschrijven we in ons volgende blog.
Deze blogreeks is gebaseerd op een door AllRisk opgestelde infographic met een overzicht van alle cijfers rondom valongelukken. Wil je deze gehele infographic ontvangen? Laat dan je gegevens achter.
Ook interessant: