Veilig werken op fragiele daken

Werken op kwetsbare oppervlakken brengt een hoog risico met zich mee. Het oppervlak kan bezwijken onder het gewicht van een person, waarbij hij of zij door het oppervlak naar een lager niveau of de grond kan vallen.

Vezelcement golfplatendaken en lichtkoepels behoren tot de belangrijkste oorzaken van doorval-valongevallen met ernstig letsel, of erger, tot gevolg. Met de juiste uitrusting, goede informatie, passende training en toezicht kunnen deze ongevallen voorkomen worden.

Kwetsbare oppervlakken

Een fragiel dakoppervlak, of kwetsbare elementen in een dak, zijn niet altijd geschikt om het gewicht van een persoon te dragen. De oppervlakken kunnen zonder waarschuwing breken, waarbij een persoon door het oppervlak zou kunnen vallen.

Breekbare oppervlakken kunnen onder andere zijn:

• Lichtstraten en lichtkoepels
• (Gecorrodeerde) metalen platen
• Niet-versterkte vezelcementplaten
• Leistenen en dakpannen
• Glazen elementen

Over tijd kan een oppervlak dat stevig was kwetsbare plekken ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan een metaalplaat dak dat in de loop van de tijd is gecorrodeerd. Daarom is het goed om aan te nemen dat alle werkoppervlakken op hoogte kwetsbaar zijn, totdat het tegendeel bewezen is.

De ideale oplossing voor (door)valgevaar is het vermijden van werken op hoogte op fragiele daken. In de praktijk is dit vaak niet mogelijk, omdat de meeste onderhouds- en reparatiewerkzaamheden niet op de grond kunnen worden uitgevoerd.

Een vaak genoemde oplossing om het werken op een breekbare ondergrond te vermijden is het gebruik van een hoogwerker. Echter zijn er veel werklocaties waarbij je niet bij de beoogde locatie kan komen met een hoogwerker. Neem bijvoorbeeld een grote fabriekshal of twee aaneengesloten agrarische loodsen. Met een hoogwerker ben je niet mobiel genoeg om in het midden van zo’n dak te komen.

Valbeveiliging op fragiele ondergronden

Wanneer toegang tot een fragiele ondergrond absoluut noodzakelijk is moet er naar veiligheidsmaatregelen gekeken worden om vallen van hoogte te voorkomen, of om vallen te stoppen. Een looppad met hekwerk is bijvoorbeeld een optie om vallen te voorkomen. Via de looppaden kunnen werknemers zich over het kwetsbare dak bewegen. Om deze optie in te zetten moet wel rekening worden gehouden met de dakconstructie. Deze moet sterk genoeg zijn om het gecombineerde gewicht van het looppad, de werknemer en het benodigde gereedschap te kunnen dragen.

Een andere oplossing is het voorzien van ankerpunten op een stevig deel van de constructie. Hier kunnen werknemers zich aanhaken en kan een val gestopt worden als deze optreed. Of kan worden voorkomen dat een werknemer een plek bereikt waar een val kan plaats vinden, bijvoorbeeld een lichtstraat.

Het nemen van valbeveiligingsmaatregelen is een onderdeel van het voorkomen van doorvalgevaar. Het gedrag van de personen die op hoogte werken is deel twee. Bewustwording van de gevaren helpt gevaarlijk gedrag vooromen. Training en aandacht voor veiligheid zorgen ervoor dat valbeveiligingssytemen ook daadwerkelijk worden gebruikt. De veiligheid van mensen die werken op hoogte is een gecombineerde inspanning van de veiligheidsmaatregelen getroffen door de werkgever of gebouweigenaar, en het gedrag van de werknemer.

Tips om gevaarlijke situaties te voorkomen

Om vallen van hoogte door een fragiel dak of lichtkoepel te voorkomen hebben we een poster met tips samengesteld. Download en print de poster en hang het op een zichtbare plaats om werknemers te herinneren aan wat ze kunnen doen om ongevallen te voorkomen.