Werken op hoogte in diverse weersomstandigheden
In een vorig blog hebben we meer verteld over de diverse weersinvloeden op een valbeveiligingssysteem en hoe deze producten het beste onderhouden kunnen worden. Zoals u zich kunt voorstellen is een systeem niet het enige dat kan worden beïnvloed door het weer.
Nederland kent via verschillende voorschriften welke gericht zijn op de uitvoerders van werkzaamheden in verschillende weersomstandigheden. Omdat wij ons focussen op het thema “veilig werken op hoogte” zullen we in dit artikel een aantal voorbeelden van opgestelde voorschriften geven uit de CAO BIKUDAK, welke staat voor Collectieve Arbeidsovereenkomst voor de Bitumineuze en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven.
Naast de cao BIKUDAK zullen we ook de Arbocatalogus – Platte daken aanhalen, deze maakt integraal onderdeel uit van de cao BIKUDAK en vermeldt alle opgenomen brancheafspraken voor verbetering van arbeidsomstandigheden.
Werken in de winter
Winters weer wordt automatisch geassocieerd met (vries)kou. In deze periode van het jaar is nachtvorst geen vreemd verschijnsel en dit kan de werkomstandigheden voor de volgende dag flink beïnvloeden. Bijvoorbeeld als het vocht aan de grond of op het dak wat bevroren is en het (dak) oppervlak veranderd is in een ijsbaan. Een verhoogde maat van oplettendheid is dan ook een vereiste na een koude winternacht. Simpele ongevallen, zoals uitglijden en van het dak vallen, kunnen voorkomen worden door het werkoppervlak eerst (visueel) te inspecteren; kijk of het te betreden oppervlak begaanbaar is en waar het dichtstbijzijnde verankeringspunt zich bevindt om snel en veilig aangelijnd te raken.
Artikel 14/lid 9 – De werknemer is niet verplicht zijn werkzaamheden in de buitenlucht aan te vangen dan wel voort te zetten bij sneeuw of ijzel of indien sprake is van een glad dak. De werkgever is in die gevallen verplicht het loon door te betalen, tenzij sprake is van vorst-WW* als gevolg van onwerkbaar weer.
Een glad dak is niet het enige gevaar bij werken op hoogte in de winter. Het lichaam van de beoogde gebruiker/dakwerker kan ook beïnvloed worden de kou. De term kou is slechts een perceptie. Niet iedereen heeft het even snel koud.
Wanneer niet voldoende gekleed en na langere tijd blootgesteld te zijn aan lage temperaturen zullen spieren en zenuwen afkoelen met een verminderde coördinatie of verlies van kracht in armen/benen tot gevolg. Allemaal verschijnselen welke niet wenselijk zijn wanneer je werkt op hoogte. Op het moment dat een persoon opmerkt dat hij/zij het koud heeft, is het al te laat.
Artikel 14/lid 10 – De werknemer is niet verplicht zijn werkzaamheden in de buitenlucht aan te vangen dan wel voort te zetten indien sprake is van een gevoelstemperatuur van –6 graden Celsius of lager. De werkgever is in dat geval verplicht het loon door te betalen, tenzij sprake is van vorst-WW* als gevolg van onwerkbaar weer.
* vorst-WW = geen werk wegens vorst
Werken in de hitte
Hoge temperaturen beïnvloeden een werkomgeving zoals een dak op verschillende manieren. De dakbedekking wordt verzwakt door constante blootstelling aan fel zonlicht. Het verzwakte materiaal kan eenvoudig een val door bijvoorbeeld struikelen of uitglijden veroorzaken.
Als de temperatuur oploopt betekend dit niet dat het gevaarlijk is om op hoogte te werken. Zolang de uitvoerder van de werkzaamheden maar rekening houdt met deze omstandigheden. Werken in een open, onbeschutte, omgeving vergroot de kans op een zonnesteek, ook wel hitteberoerte of zonneslag genoemd. Een zonnesteek begint vaak met symptomen zoals een rode en/of droge huid welke snel gevolgd worden door hoofdpijn in combinatie met duizeligheid. Allemaal symptomen welke het risico van een val extreem kunnen verhogen wanneer er op hoogte gewerkt wordt.
Artikel 14/lid 11 – De werknemer is niet verplicht zijn werkzaamheden in de buitenlucht aan te vangen dan wel voort te zetten bij een temperatuur van 40 graden Celsius of hoger, gemeten op een hoogte van 1,50 meter boven de werkplek. De werkgever is in dat geval verplicht het loon van de werknemer door te betalen.
Wanneer werkzaamheden in warm weer wel worden voortgezet, dient de uitvoerder een aantal voorzorgsmaatregelen te treffen om mogelijke hitteberoerte tegen te gaan. Zorg dat er voldoende gedronken wordt op de werkplek (geen alcohol!) en zoek regelmatig de schaduw op om even af te koelen. Werk je met blootgestelde huid, bijvoorbeeld met korte mouwen, zorg er dan voor dat de huid regelmatig wordt ingesmeerd met zonnebrandcrème of andere huidbescherming tegen UV-straling.
Werken bij storm en harde wind
Wanneer zomer voorbij is en de herfst intreed, wordt de kans op storm en neerslag groter. Gepaard met harde wind zullen er met regelmaat regenbuien over ons land trekken waarbij soms ook een klap onweer waar te nemen zal zijn. Ook tijdens periode zullen er werkzaamheden op een dak plaats kunnen vinden, denk bijvoorbeeld aan het herstellen van stormschade. Een aantal zaken waar u op moet letten en die u moet weten:
De herfst wordt veelal gekenmerkt doordat in deze tijd de bladeren van de bomen vallen. Het zijn juist deze gevallen bladeren die een groot risico vormen bij werken op hoogte. In combinatie met regenachtig weer kunnen de bladeren voor een glad dakoppervlak zorgen, waardoor uitglijden of struikelen tot de grote risico’s behoren. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat een reeds aanwezig valbeveiligingssysteem bedolven is onder een stapel bladeren en zo dus niet direct zichtbaar is voor de gebruiker. Wanneer u het dak, of andere werklocatie, betreed is het belangrijk om met een bezem een duidelijk looppad voor uzelf te creëren. Zo ziet u altijd waar u loopt en verkleint u de kans op struikelen over onverwachte objecten.
Harde wind
Tijdens deze periode van wisselvallige weersomstandigheden is (harde) wind een van de factoren welke werken op hoogte kunnen beïnvloeden. Dakmaterialen kunnen verschuiven of zelfs loslaten, toegangsladders kunnen omvallen en los liggende onderdelen van een steiger, zoals kantplanken, kunnen wegwaaien. Ook opwaaiend stof of zand vormt een risico, als er iets in de ogen van een dakwerker waait raakt deze tijdelijk verblind. Een onfortuinlijke stap of beweging is dan zo gemaakt.
Collectieve afspraken (o.a.):
- Bij windkracht 7 mag er gewerkt worden tot op een maximale werkhoogte van 3 meter.
- Bij windkracht 6 geldt een maximale werkhoogte van 10 meter.
- Bij windkracht 5 of lager is werken boven 10 meter ook toegestaan.
- Maak afspraken over het staken van werkzaamheden bij te harde wind.
- Neem tijdig maatregelen tegen het op- en wegwaaien van materialen.
- Pas het werkrooster aan op het klimaat/de weersomstandigheden.
Bliksem
In ons land slaat de bliksem gemiddeld 120.000 keer per jaar in. Wanneer de bliksem inslaat bij een persoon kan dit ernstige gevolgen hebben zoals zware brandwonden, verlamming aan armen en benen of kan het gehoor- en gezichtsstoornissen veroorzaken. In ernstige gevallen kan blikseminslag zelfs dodelijk zijn, jaarlijks gebeuren er in Nederland ca. 2 dodelijke ongevallen waarbij bliksem betrokken is. Het is dan ook vanzelfsprekend dat (dak) werkzaamheden bij onweer onmiddellijk gestaakt dienen te worden, maar wanneer maak je dit besluit?
Algemene richtlijn – Zoek een veilige plek wanneer het onweer op ca. 3 kilometer van u verwijderd is. Dit kan gecontroleerd worden door het tellen van het aantal seconden tussen de donderslag en de bliksemschicht. Is dit 10 seconden of minder? Zoek onmiddellijk een veilige plek van beschutting, bijvoorbeeld een gebouw of bouwwerk (met bliksemafleiding) of een bouwkeet.
Meer tips? Download deze GRATIS posters
Meer handige, persoonlijke, tips voor veilig werken in diverse omstandigheden? Of misschien een reminder voor uw collega’s op de werkplek of in de bouwkeet? Download dan onze GRATIS posters en wees er zeker van dat iedereen goed voorbereid aan het werk gaat.
- Praktische tips voor het werken in lage temperaturen
- Praktische tips voor het werken in hoge temperaturen
- Praktische tips voor het werken in regenachtig weer
Hoe kan het weer een valbeveiligingssystemen beïnvloeden?
In dit artikel leggen wij uit hoe (extreme) weersomstandigheden invloed kunnen hebben op een valbeveiligingssysteem en het gebruik en onderhoud hiervan.