Hoe kan het weer valbeveiligingssystemen beïnvloeden?
In Nederland krijg je regelmatig te maken met verschillende weeromstandigheden. Als je buiten werkt, bijvoorbeeld op een dak, zijn er diverse factoren welke het valgevaar op een negatieve manier kunnen beïnvloeden. In dit artikel proberen wij uit te leggen hoe (extreme) weersomstandigheden invloed kunnen hebben op een valbeveiligingssysteem en het gebruik en onderhoud hiervan.
Is werken op hoogte toegestaan?
De eerste vraag die altijd gesteld moet worden alvorens er (buiten) op hoogte gewerkt moet gaan worden is: zijn de weersomstandigheden geschikt om op hoogte te werken?
Elk land heeft zijn eigen wet- en regelgeving als het aankomt op werken op hoogte in bepaalde weeromstandigheden. In Nederland (in de Arbowet) zijn er geen concrete wetten vastgelegd met betrekking tot dit onderwerp. Wel zijn er diverse afspraken terug te vinden in bijvoorbeeld de Arbocatalogus – Platte daken; hierin beschrijven werkgevers en werknemers, op eigen initiatief, hoe zij moeten voldoen aan de voorschriften van de overheid voor gezond en veilig werken.
De voorschriften en afspraken in de Arbocatalogus zijn dus niet wettelijk bepalend. De Inspectie SZW wenst dat werkgevers en werknemers met dit document werken om zo altijd een veilige en gezonde werkomgeving te creëren.
Naast deze doelvoorschriften wordt er te allen tijde een beroep gedaan op het gezonde verstand van zowel de werkgever als de werknemer.
Wat voor invloeden heeft het weer op valbeveiliging?
De verschillende vormen van weersomstandigheden hebben op verschillende manieren invloed op de functionaliteit en gebruik van valbeveiligingssystemen. Dit geldt niet alleen voor de permanente systemen, maar ook bij diverse Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) zoals harnasgordels en tijdelijke ankerpunten.
Onderstaand geven we een korte uitleg van situaties die zich voor kunnen doen en waar je op zo’n moment rekening mee moet houden.
Harde wind
Wind kan werkzaamheden op hoogte op diverse manieren beïnvloeden. Zo kan harde wind of storm het dakoppervlak mogelijk beschadigen en zo de functionaliteit van de geïnstalleerde valbeveiliging in gevaar brengen. Controleer daarom te allen tijde de status van het dak of het werkoppervlak alvorens het betreden wordt.
Zon en hitte
Temperatuur speelt een belangrijke rol bij de vorm en sterkte van de verschillende typen metalen. Diverse onderdelen van permanente valbeveiliging bestaan het grootste deel uit dit materiaal: denk aan onderdelen van roestvast staal (RVS) of aluminium. Als deze voor langere tijd aan hoge temperaturen worden blootgesteld, kunnen ze zich uitzetten en kunnen er vervormingen ontstaan.
Hitte verzwakt de onderdelen van het systeem en maakt deze kwetsbaar voor schade. Bijvoorbeeld als iemand per ongeluk zijn- of haar gereedschap op het systeem laat vallen of over het systeem struikelt. Als een geïntegreerde valdemper wordt geactiveerd moet het systeem uit gebruik worden genomen en direct gerepareerd worden. Zonde van de tijd en het geld. Het is daarom belangrijk om altijd goed geïnformeerd te zijn over waar een valbeveiligingssysteem staat. Zodoende minimaliseer je de kans op struikelen of dat er tegen gestoten wordt.
Vorst, sneeuw en ijsvorming
In de winterperiode daalt de temperatuur, met name s ’nachts, regelmatig onder het vriespunt. In deze situaties kunnen metalen onderdelen gemakkelijk bevriezen. Draaiende delen van losse ankerpunten of geïntegreerde valdempers van leeflijnsystemen kunnen bevriezen en een deel van hun functie verliezen. Als dit het geval is: gebruik dan nooit een elektrische of gas aangedreven brander om het materiaal te ontdooien! Dit veroorzaakt verdere schade en maakt het onveilig om verder te gebruiken.
Ijsvorming dient men zoveel mogelijk met de hand te verwijderen zodat bewegende delen van een ankerpunt weer kan bewegen. Neem hierna het (vochtige) materiaal af met een droge doek zodat het risico op roestvorming afneemt.
Neerslag
In Nederland hebben we te maken met een vrij nat klimaat. Neerslag, zoals regen komt vaak voor. Vanzelfsprekend is dat vocht niet goed combineert met metalen materialen, dit kan namelijk corrosie veroorzaken. Iets wat nooit goed is voor materialen die de veiligheid van een persoon moeten garanderen.
Valbeveiligingssystemen zijn ontworpen voor buitengebruik, maar om de levensduur van het materiaal te verlengen, moet het wel goed onderhouden worden. Zo is het goed om na elke storm of vorm van (hevige) neerslag de aanwezige systemen te controleren. Let hierbij op losse takken of andere soorten rommel die een systeem zouden kunnen blokkeren of het gebruikerscomfort beïnvloeden. Neem de borgings- en ankerpunten af met een droge doek zodat het meeste vuil verwijderd is.
Gebruik hierbij nooit een hogedrukspuit om valbeveiliging schoon te maken! De kracht van de spuit kan zowel het materiaal als het dakoppervlak flink beschadigen.
Persoonlijke Beschermingsmiddelen
Persoonlijke Beschermingsmiddelen voor valbeveiliging, zoals een harnasgordel, wordt vrijwel altijd opgeborgen na gebruik. Daarom is de kans op schade door lange blootstelling aan extreme weersomstandigheden minimaal. Wat wel belangrijk is om ná het werk, in bijvoorbeeld een flinke regenbui, het veiligheidsharnas goed te laten drogen voordat het opgeruimd wordt. Belangrijk is dat dit op een natuurlijke wijze gebeurt en dus niet met een elektrisch of gas aangedreven brander wordt gedaan. De extreme hitte van het apparaat zal het sticksel (en andere delen) ernstig beschadigen.
Het is van belang dat een harnas voor gebruik aan een visuele controle wordt onderworpen. Voldoet het niet dan zal deze ingenomen worden.
Download onze brochure voor Service en Onderhoud
Werken in diverse weersomstandigheden
Naast de effecten op een systeem zijn er natuurlijk ook bepaalde effecten op het menselijk lichaam. De consequenties hiervan en hoe deze te bestrijden met behulp van de juiste PBM, bespreken we in een volgend blog.
Houd onze website en social media in de gaten voor de laatste updates met betrekking tot onze blog artikelen.
Download de valbeveiligingswijzer:
In onze vernieuwde valbeveiligingswijzer kunt u meer lezen over het nieuwe assortiment Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) en de samengestelde beroepensets voor veilig werken op hoogte.