Wat als de bestaande borstwering niet genoeg bescherming biedt?
Wanneer het wegnemen van een risico niet mogelijk of niet haalbaar is, heeft het collectief beveiligen van een werkomgeving op hoogte, volgens de Nederlandse wetgeving, altijd de voorkeur. Collectief beveiligen houdt in dat het risico, in dit geval het valgevaar, met één oplossing wordt weggenomen voor iedereen die op de locatie werkt. Dit is onder andere mogelijk met een borstwering of door het plaatsen van een tijdelijk, of permanent, hekwerk.
In dit artikel gaan we in op de eisen aan een verhoogde borstwering (dakrand) en wat de mogelijkheden zijn van tijdelijk en permanent hekwerk.
Borstwering
Binnen het vakgebied, veilig werken op hoogte, is borstwering een veel gebruikte term wanneer men spreekt over de fysieke dakrand. Ieder dak is voorzien zo’n dakrand. Echter bepaald de hoogte van de hoogte van de borstwering of installatie en gebruik van valbeveiligingsvoorzieningen verplicht is.
Een belangrijk onderdeel van de Nederlandse wetgeving rondom borstweringen zijn de voorschriften in artikel 2.18 van het Bouwbesluit. Hierin staat dat borstweringen voor bestaande bouw een minimale hoogte van 1,0 meter moeten hebben om de vereiste van valbeveiliging op een dak (of vloerniveau) weg te nemen. Voor nieuwbouw is de norm aangepast en geldt een minimale hoogte van 1,10 meter.
Simpel gezegd houdt dit in dat, als de dakrand van een bestaand gebouw 1,0 meter, en bij een nieuwbouw 1,10 meter, of hoger is, de plaatsing van valbeveiliging voor veilig werken op het dak niet verplicht is.
Maar wat als de borstwering niet hoog genoeg is?
Collectief beveiligen met hekwerken
Wanneer er op een dak gewerkt moet worden aan, bijvoorbeeld een technische installatie, waar de borstwering niet hoog genoeg is moet valbeveiliging geïnstalleerd worden. De eerste keuze is hierbij altijd het collectief afschermen van mogelijk valgevaar. Dit kan door middel van het plaatsen van een tijdelijk (of permanent) leuningwerk. Deze vorm van valbescherming komt vaak voor en is beschikbaar in diverse typen. Van simpele, budget technisch aantrekkelijke tot meer gevorderde en esthetisch verantwoorde hekwerken.
De keuze van welk type dakrandbeveiliging wordt gebruikt is afhankelijk van de wensen van de gebouweigenaar, de gebruiker en/of de (hoofd) uitvoerder. Alle beschikbare opties moeten voldoen aan dezelfde norm: NEN-EN 13374-A – Tijdelijke vloerrandbeveiligingen – Productspecificatie – Beproevingsmethoden.
Tijdelijk of permanent
Naast tijdelijk hekwerk is er ook de mogelijkheid tot het installeren van een permanent geplaatst hekwerk. Permanent hekwerk wordt meestal gemonteerd aan de binnenzijde of bovenop de bestaande dakrand. Deze oplossing is ideaal voor gebouwen waar de borstwering niet voldoet aan de landelijke gestelde eis (zoals het Bouwbesluit). Met het hekwerk kan de borstwering namelijk verhoogd worden. Permanente leuningwerken bieden complete ontzorging voor alle personen die op hoogte gaan werken als het aankomt op valbescherming. Omdat de bescherming altijd, zonder inspanning aanwezig is, is weinig tot geen gebruikerskennis nodig.
In de praktijk komt het ook vaak voor dat een zogenaamd tijdelijk hekwerk, in de vorm van een vrij opgelegd hekwerk, permanent op een dak wordt geplaatst ten behoeve van valbeveiliging. Dit type hekwerk bestaat in de basis uit een klein aantal hoofdcomponenten: een staander/ligger combinatie, een contragewicht en een hand- en knieregel.
Gebouweigenaren en beheerders, zoals Verenigingen van Eigenaren (VvE), kiezen vaak voor deze oplossing vanwege de esthetische waarde voor het gebouw. Daarnaast behoeft de installatie van dit type hekwerk geen verdere bevestiging, zoals boren. Tevens voldoen zij met de plaatsing van dit hekwerk aan hun verplichting tot het voorzien in valbescherming.
Installateurs en valbeveiligingsleveranciers kiezen ook graag voor een oplossing met tijdelijk hekwerk. Het behalen van de hoogst haalbare graad van veiligheid speelt hierin een grote rol. Daarnaast brengt het lichtgewicht karakter van dit leuningwerk ook een installatiegemak met zich mee, iets dat zich voor de klant terug verdiend door middel van een kortere installatietijd.
Business case: Gemeentehuis Eindhoven
Een mooi voorbeeld van de toepassing van permanente hekwerken is te zien in onze business case over het gemeentehuis van Eindhoven. Hier plaatste wij in opdracht van Geotherm Energy Systems B.V. ca. 98 meter aan hekwerk, gemonteerd aan de bestaande borstwering.