Veilige gebruik van steigers
In de eerste helft van 2018 zijn er door heel Nederland een aantal serieuze ongevallen gebeurd met steigers. Helaas, betreft het vaak ongevallen met ernstig letsel of zelfs met een dodelijke afloop.
Ongelukken met steigers kunnen bijna altijd in een van deze vier categorieën geplaatst worden; een val van hoogte, een ingestorte steiger, getroffen worden door vallende voorwerpen of elektrocutie.
Wij willen natuurlijk dat iedereen veilig kan werken op hoogte, zodat ze ongedeerd terug naar huis en familie kunnen gaan. Daarom heeft AllRisk in samenwerking met XSPlatforms een lijst met tips samengesteld voor het werken met steigers.
In Nederland wordt de wetgeving rondom steigers en veilig werken op hoogte (Arbobesluit 7.34 en 3.16) aangevuld met de Richtlijn Steigers . De Richtlijn Steigers wordt door de Arbeidsinspectie gezien als stand van de techniek voor steigers en werken op hoogte, ze gebruikt deze dan ook in haar handhaving.
Alle medewerkers die werken op hoogte met of op een steiger moeten de gevaren van hun werkomgeving kennen en weten hoe risico’s te vermijden.
Medewerkers;
- Moeten in staat zijn gevaren te herkennen die geassocieerd zijn met het werken op een steiger, zoals val gevaren en het gevaar van vallende objecten.
- Moeten de veiligheidsprocedures begrijpen om de gevaren te minimaliseren.
- Moeten geïnstrueerd zijn over het gepaste gebruik van steigers.
- Moeten de maximale belasting van de steiger weten en in acht nemen.
- Moeten geïnstrueerd zijn over de gepaste omgang met materialen op een steiger.
De steiger moet worden opgebouwd, afgebroken of veranderd onder leiding van een getrainde professional, de toezichthouder steigerbouw.
Installatie moet altijd gebeuren in overeenstemming met de aangeraden procedures van de fabrikant. Steigerelementen van verschillende fabrikanten mogen niet met elkaar gemixt worden!
Een onvolledige steiger moet duidelijk worden afgesloten met bijvoorbeeld een waarschuwing dat de steiger niet mag worden gebruikt.
Zorg ervoor dat de steiger recht en vast staat. Zorg allereerst dat de steiger stabiel kan staan, plaats steigerbasisplaten en voetsteunen stevig op de grond en blokkeer de steigerwielen (indien van toepassing) wanneer in gebruik.
Als de steiger opgebouwd is, bevestig deze dan aan het gebouw of zorg ervoor dat deze goed is gestut om beweging te voorkomen. Verplaats nooit een mobiele steiger wanneer deze in gebruik is!
Installeer leuningwerk en kantplanken op de steiger, om uw werknemers te beschermen tegen valgevaren en om te zorgen dat er geen objecten naar beneden kunnen vallen.
Verschaf een veilige toegang tot werkplatformen via een intern toegankelijke trap, een ingebouwde ladder of een vaste ladder. Laat uw werknemers niet klimmen op de delen van het frame die niet bedoeld zijn voor klimmen, zoals de diagonaal.
Zorg ervoor dat niemand materialen of ladders gebruikt om meer werkhoogte te creëren op een steiger. Als een bepaald werkgebied niet kan worden bereikt, zorg dan dat de steiger hoger opgebouwd wordt.
Steigers moeten voor gebruik, en na elk incident dat de stabiliteit zou kunnen hebben beschadigd, goed worden geïnspecteerd. Regelmatige inspectie is met name van belang wanneer een steiger lange tijd op dezelfde plek staat.
Controleer:
- De basis om te zien of de steiger recht en stabiel staat.
- Voetspindels, staanders, diagonalen en liggers.
- De metalen componenten op verbuigingen, scheuren, corrosie, roest etc.
- Of de vlonders dicht bij elkaar liggen en goed zijn vastgezet.
- Of leuningen en kantplanken veilig zijn geïnstalleerd.
Als er tijdens een inspectie een probleem wordt gesignaleerd, moet de toegang tot de steiger worden geweigerd en moet de steiger worden gerepareerd of vervangen.
Steigers moeten geaard zijn als er zich “op, langs, aan of boven de steiger elektrische kabels of leidingen bevinden die verbonden kunnen zijn met een onder spanning staand elektriciteitsnet.” (Arbowet) Hoogspanningskabels vormen een groot risico, probeer hier rekening mee te houden bij het opbouwen van een steiger. Als er werkzaamheden moeten worden uitgevoerd bij hoogspanningskabels of bij bovenleidingen van trams of treinen, zorg er dan voor dat deze niet meer onder spanning staan.
In sommige situaties, moeten werknemers die op een steiger werken persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) dragen, zoals een harnas en een vanglijn. De PBM zorgen ervoor dat een val wordt gestopt mocht deze optreden. Het dragen van PBM als valbeveiligingsoplossing is alleen toegestaan als een risico-inventarisatie en evaluatie aantoonbaar kan maken dat collectieve valbeveiliging geen optie is.
Controleer altijd de veiligheidsvoorschriften van de bedrijven waar het werk voor wordt uitgevoerd om te zien of PBM nodig zijn wanneer er op hoogte word gewerkt met een steiger.
Werknemers die op of in de buurt van een steiger werken moeten een veiligheidshelm dragen en beschermende schoenen met anti slip zolen aan hebben.
Laat geen gereedschap of bouwmaterialen liggen op de steiger, al helemaal niet aan het einde van de werkdag. Ruim rommel onmiddellijk op.
Zorg ervoor dat gereedschap of ander materiaal niet naar beneden kan vallen en dat niemand er overheen kan struikelen.
Overbelasting is vaak de oorzaak van een ingestorte steiger. Houdt rekening met de maximale belasting van de steiger en zorg dat deze niet wordt overschreden. Zorg er ook voor dat de belasting verdeeld wordt over de steiger, zodat een kant niet zwaarder belast wordt dan de ander.
Wanneer er gewerkt wordt op hoogte moet de weersvoorspelling in de gaten gehouden worden. Werk niet op een steiger als de weersomstandigheden het oppervlakte glad maken, of als er een harde wind staat.
Als een steiger correct is geplaatst en vastgezet zal de wind geen groot effect hebben op de materialen, maar de wind kan er wel toe leiden dat werknemers hun balans verliezen.
Gebruik uw gezonde verstand
Offer veiligheid niet op voor snelheid. Wanneer er gewerkt wordt op een steiger moeten werkzaamheden niet gehaast uitgevoerd worden. Staand op een steiger moet behoedzaam bewogen worden zodat geen gevaar ontstaat. Zelfs met beschermende maatregelen werkt u nog steeds op hoogte en is het risico op een val altijd aanwezig. Houd uzelf en uw medewerkers veilig door voorzichtig te zijn.