Veiligheid is GEEN eenzijdige beslissing

Blog door Geert Cox; CEO van XSPlatforms

Als er één ding is wat ik heb geleerd na jaren van zakendoen in mijn branche, is het dit: er zijn verschillende manieren om naar het begrip veiligheid te kijken.
Enige tijd geleden deelde ik een artikel over valbeveiliging op LinkedIn en iemand (laten we hem de criticus noemen) merkte op dat er meer valgevaar bestond in de gemiddelde woonkamer dan op de foto bij het betreffende artikel.
Ik bespeur deze houding vaker bij mensen die niet bijster veel praktische kennis hebben over hoe het er op een gemiddeld dak aan toe gaat. Helaas geldt dat veelal ook voor de mensen die de verantwoordelijkheid dragen voor de veiligheid op een dak. Hun (gebrek aan) perspectief is begrijpelijk, maar daarom niet minder gevaarlijk.
Natuurlijk zijn er ook goede voorbeelden: veel klanten ondernemen actief stappen om de valgevaren die bestaan bij het onderhoud aan een gebouw te onderzoeken en te elimineren. Daarnaast houden architecten bij het ontwerp van een gebouw ook steeds meer rekening met veilig onderhoud.
Maar door deze specifieke reactie besefte ik dat we nog een lange weg hebben te gaan als het gaat om de voorlichting van klanten en architecten.

Het project
U kunt het betreffende artikel hier terugvinden: what’s the best fall protection for roofs with solar panels? (binnenkort op deze site in het Nederlands te lezen).

Ik geef toe dat vanwege de hoek waaronder de foto bij dat artikel is genomen, het valgevaar niet heel goed in beeld is. Daarom staat hieronder een andere foto van het project:

Wat u hier ziet, is een gebruiker bij de rand van een dak dat ongeveer 8 meter hoog is. De borstwering van het dak is ongeveer net zo hoog als de knieën van de gebruiker. Het valbeveiligingssysteem is bedoeld voor onderhoudswerkzaamheden bij of zelfs over de dakrand. Denk hierbij bijvoorbeeld aan onderhoud aan dakgoten, beveiligingscamera’s, verlichting of reclameborden. Dat is niks meer dan de realiteit van deze situatie.

Als er dan valbeveiliging wordt geplaatst, dan gebeurt dat om één van de volgende redenen:

1. Ten eerste zijn er vaak standaarden die simpelweg voorschrijven dat er een veiligheidsmaatregel nodig is voor werk onder deze omstandigheden. Of dat nu valbeveiliging is of iets anders, maakt niet uit. Het punt is dat deze standaarden niet voor niks bestaan.
2. Als er geen standaarden zijn (of bij twijfel) is het vaak een bewuste keuze. Als u zich bewust bent van een gevaar voor anderen, is het dan niet uw verantwoordelijkheid om er iets aan te doen, vanuit een ethisch oogpunt? Ik denk dat de meeste mensen het daarmee eens zullen zijn.

Maar als het valgevaar überhaupt niet wordt herkend, dan gaan deze argumenten natuurlijk ook niet op.

Wat kan er gebeuren?
Staat u mij daarom toe om mijn eigen perspectief op deze situatie te delen, uitgaande van mijn ervaring. Hier zijn slechts een paar dingen die zouden kunnen gebeuren:

• Twee mensen lopen langs een onbeveiligde dakrand voor een inspectie, de één struikelt of glijdt uit, grijpt de ander vast in een poging om niet te vallen, en duwt daardoor per ongeluk zijn collega over de rand.
• De ene dakbedekking is gladder dan andere. Deze factor is lang niet altijd zichtbaar. Als de bovenstaande werkzaamheden op de vroege ochtend na een koude nacht worden uitgevoerd, kan dit gevaar opleveren. In de praktijk zal het werk vaak onverstoord doorgaan.
• Het werken met zwaar gereedschap is natuurlijk altijd een risico. Een persoon zou gemakkelijk zijn evenwicht kunnen verliezen als hij bij de dakrand met dergelijk gereedschap aan het sjouwen of aan het werken is, bijvoorbeeld als een drilboor blokkeert.
• Vooral op daken met veel apparatuur (denk aan zonnepanelen, belichting, airco’s etc.), is er altijd de kans dat iemand struikelt. Dit is niet alleen een gevaar bij de dakranden, maar ook bij fragiele lichtkoepels die u vaak ziet op dergelijke daken.

Dit zijn zomaar wat dingen die mij te binnen schieten. Ik zou zo wel een paar pagina’s kunnen vullen, maar ik denk dat mijn punt wel duidelijk is.

Mijn perspectief
Met dit blogbericht wil ik mensen die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid op een dak aanmoedigen om de zaken ook eens van de andere kant te bekijken, in plaats van een eenzijdige beslissing te nemen. Veel mensen zijn zich niet bewust van de hoeveelheid werk dat er op een dak plaatsvindt, zoals iedere dakdekker weet.

Natuurlijk is iedereen in staat om rond te lopen op een plat dak zonder over de rand te vallen. Maar de meeste werksituaties zijn onbekend voor een ieder die nog nooit in de schoenen van een dakwerker heeft gestaan. In Europa gebeurd elke dag een valongeluk!

Dus als een situatie niet goed voelt, zorg dan dat er een professional naar het dak komt kijken voor een Risico Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E). De analyse van een deskundige is vaak een eyeopener; er zijn vele verschillende mogelijkheden om mensen die op hoogte werken te beveiligen.

En als het risico op aansprakelijkheid niet genoeg is om u tot actie te bewegen, denkt u dan alstublieft aan de gevolgen voor het leven van de dakwerkers en hun families.

Steeds meer mensen krijgen een beter beeld van wat veiligheid werkelijk inhoudt, maar… dat is voor de volgende keer.

Met dank aan SkySafe voor het fotomateriaal.

Ook interessant:
Het Pendule effect op een plat dak
Valbeveiliging op gebiedsbegrenzing?
De meest voorkomende letsels na een val van hoogte