3 bevestigingspunten voor het werken op een hellend dak
De meeste mensen associëren het gebruik van valbeveiliging met het dragen van een harnas dat in verbinding staat met een ankerpunt, zoals men dat vaak ziet op bouwplaatsen of andere terreinen waar streng toezicht wordt gehouden op veiligheid.
Veel minder mensen weten dat valbeveiliging ook bij kortstondige werkzaamheden op schuine daken van bestaande woonhuizen toegepast moet worden. Dat houdt in dat ook schilders, schoorsteenvegers, of installateurs van bijvoorbeeld zonnepanelen niet onbeschermd mogen werken.
Zeker bij kortstondige werkzaamheden wordt veiligheid vaak overgeslagen doordat valbeveiliging als ingewikkeld en omslachtig wordt gezien, aangezien er in deze gevallen vaak geen aanhaakpunt voorhanden is.
Er bestaan echter verschillende Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s) die gebruikt kunnen worden om een bevestigingspunt te creëren voor werk op een schuin of hellend dak. In dit blogbericht wordt de toepassing van de meest voorkomende oplossingen uitgelegd.
Persoonlijke valbeveiliging
Persoonlijke valbeveiliging bestaat ten minste uit de volgende drie onderdelen: een bevestigingspunt (of ankerpunt), een veiligheidsharnas en een vanglijn die het harnas met het ankerpunt verbindt.
Het ankerpunt hoeft niet altijd boven de werkplek te liggen: door het gebruik van een werplijn kan de vanglijn over het dak getrokken worden, waardoor men een bevestigingspunt kan creëren aan de andere kant van het schuine dak. De onderstaande manieren om een bevestigingspunt te creëren aan de andere kant van het dak vereisen dus allemaal het gebruik van een werplijn.
Vervolgens wordt de vanglijn van de gebruiker aan het bevestigingspunt vastgemaakt met een veiligheidshaak.
Een bevestigingspunt zou gedurende 3 minuten een kracht van 10 kN moeten kunnen houden. Nu is dat in de praktijk natuurlijk lastig te bepalen. Daarom wordt hieronder de juiste toepassing van de drie meest voorkomende oplossingen voor het werken op schuine daken uitgelegd:
- Het gebruik van een strop of sling
- Het gebruik van een klem (of kozijnanker)
- Het gebruik van een borgingspunt
1 Het gebruik van een strop
Een strop (ook wel sling) is simpelweg een polyamide band die men om een stevig object aan de andere kant van het dak kan binden. Aan deze strop wordt de veiligheidshaak aan het einde van de vanglijn (die over het schuine dak loopt) vastgemaakt.
Wat voor stevige objecten kunnen er gebruikt worden om een strop aan vast te maken?
- Een stevige, levende boom.
- Een trekoog van een werkbus.
Eventueel kan men ook een stevig object binnen in het woonhuis gebruiken om een vanglijn te bevestigen. Denk bijvoorbeeld aan de kolom van een wenteltrap.
De volgende objecten mogen in ieder geval NIET gebruikt worden om een strop aan vast te maken:
- Een kozijn
- Een velg van een auto
- Een lantaarnpaal
Bij werk op een schuin dak van een woonhuis zou het gebruik van een strop in de meeste gevallen de voorkeur genieten. Het is namelijk de meest simpele manier, die geen enkele beschadiging achterlaat.
Helaas zal er echter niet altijd een stevige boom in de buurt zijn, en is het niet altijd mogelijk om een werkbus voor de deur (of in de achtertuin) te parkeren. Gelukkig is een strop niet de enige oplossing:
2 Het gebruik van een klem (of kozijnanker)
Er bestaan speciale oplossingen voor het creëren van een stevig bevestigingspunt in een (deur)kozijn: zogenaamde kozijnankers. Deze zijn het beste te beschrijven als een verstelbaar ankerpunt, met een oog waar een veiligheidshaak aan kan worden bevestigd.
Deze oplossing kan worden vastgeklemd op een daarvoor geschikte plek; meestal een deurkozijn. Het kozijnanker is echter altijd breder dan het kozijn zelf, wat betekent dat deze methode niet gebruikt kan worden als er niet genoeg ruimte is voor het uitstekende deel.
Als er bij de voor- of achterdeur geen kozijnanker toegepast kan worden, kan men ook het kozijn van een binnendeur gebruiken. Voorwaarde hiervoor is wel dat het deurkozijn zich in een draagmuur bevindt. Eventueel kan een kruipluik ook een geschikte plek zijn om een kozijnanker te bevestigen.
De veiligheidshaak van de vanglijn (die over het schuine dak loopt) wordt aan het bevestigingsoog van het kozijnanker vastgemaakt.
3 Het gebruik van een borgingspunt
Als het gebruik van de bovenstaande niet-destructieve bevestigingspunten om praktische redenen niet mogelijk is, kan er altijd nog een borgingspunt in de muur geboord worden. Eventueel kan een borgingspunt wel verwijderd worden na gebruik, zodat alleen de boorgaten zichtbaar blijven.
Er worden verschillende borgingspunten aangeboden in de markt, voor verschillende ondergronden zoals beton, baksteen of staal. Een borgingspunt moet altijd zo dicht mogelijk bij het midden van het dak worden geplaatst.
Het aanbrengen van een borgingspunt moet natuurlijk overlegd worden. Indien nodig kunt u als gebruiker de eigenaar van het pand wijzen op zijn of haar verantwoordelijkheid om veilig werk op hoogte te faciliteren, of uw werkgever wijzen op de verplichting om zorg te dragen voor uw veiligheid bij het uitvoeren van uw werkzaamheden.
De bovenstaande methodes zijn slechts algemene beschrijvingen. Raadpleeg voor het juiste gebruik van de hierboven beschreven PBM’s altijd de handleiding!